سبلان؛ قله ای زیبا در شمال غرب ایران

کوه سبلان یک کوه آتشفشانی غیر فعال و یکی از زیباترین کوه های ایران به شمار می رود. یکی از دلایل آن وجود دریاچه ای بر روی بلندترین قله ی این کوه می باشد. این دریاچه که در بیشتر روزهای سال پوشیده از یخ است جلوه و منظره ای زیبا به قله بخشیده است.
سبلان 5 قله دارد که بلندترین آن به سلطان معروف است. سلطان ساوالان به ارتفاع 4811 متر، بعد از دماوند و علم کوه، سومین قله ی بلند ایران محسوب می شود. قلل دیگر سبلان، کسری و هرم داغ نام دارند که هرم داغ خود دارای 3 قله می باشد.
کوه سبلان در 35 کیلومتری غرب اردبیل و 25 کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر قرار دارد.

واژه ی ساوالان (سبلان) به معنای وحی گیرنده است. این کوه در میان مردم آذربایجان و عشایر منطقه به عنوان کوهی مقدس شناخته می شود به طوریکه می توان شاهد سوگند یاد کردن مردم به نام این کوه بود.
در متون کهن فارسی به این نکته اشاره شده است که این کوه مکان نیایش و عبادت زرتشت بوده و حتی مزار وی نیز بر روی قله قرار دارد. همچنین گفته شده که اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان، بر روی این قله بر زرتشت نازل شده است. در کتاب معروف نیچه به نام "چنین گفت زرتشت" نیز به پایین آمدن زرتشت از کوه سبلان اشاره شده است.

سبلان بدلیل داشتن گونه های ارزشمند گیاهی و جانوری، توسط شورای عالی محیط زیست به عنوان اثر طبیعی ملی اعلام شد و جزو یکی از بهترین زیست گاه های کشور از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری به شمار می رود.
از انواع گونه های گیاهی این منطقه می توان به زرشک، سیر، میخک، گل سرخ، روناس، گل گاو زبان، آلاله، زنبق و لاله اشاره کرد. گونه های جانوری منطقه نیز شامل خرس قهوه ای، کل و بز، سمور، گرگ، روباه، راسو، گراز، شغال، خرگوش و پرندگانی چون عقاب طلایی، طرلان، قرقی، سهره، جغد، هدهد، پرستو، کبک دری و چکاوک می شود.

برای صعود به سبلان 3 مسیر اصلی وجود دارد:

- مسیر شمال شرقی که رایج ترین مسیر صعود به قله می باشد، از شابیل آغاز می شود. در شابیل لندروورهایی قرار دارند که کوهنوردان را از مسیری پر پیچ و خم به پناهگاه می رسانند.
این پناهگاه که همان حسینیه مقدس اردبیلی است، در ارتفاع 3700 متری واقع شده و تنها پناهگاهی است که در این مسیر قرار دارد.

- مسیر جنوبی از پیست اسکی آلوارس آغاز می شود و سخت ترین مسیر صعود به قله محسوب می شود. در این مسیر جانپناهی برای استراحت و شب مانی وجود ندارد.

- مسیر غربی هم مانند مسیر شمال شرقی از شابیل آغاز می شود. در این مسیر جانپناه غربی در ارتفاع 4200 متری قرار دارد. در کنار جانپناه سنگی به شکل عقاب قرار گرفته که سرش را به سمت شرق چرخانده است. این سنگ به عقاب سنگی (قارتال داشی) معروف شده است و کوهنوردان آن را نمادی برای کوه سبلان می دانند.

اگر می خواهید صعودی نسبتا راحت تر را تجربه کنید، فصل تابستان و حد فاصل ماه های خرداد تا شهریور می تواند بهترین زمان باشد. در این بازه ی زمانی، با شرایط جوی مناسب تری روبرو خواهید شد و همین امر به شما کمک می کند.
البته اگر می خواهید از لذت اسکی در این منطقه بهره مند شوید می بایست در فصل زمستان به این کوه سفر کنید.

برای صعود به سومین قله ی بلند ایران، هر کوهنوردی نیازمند تجهیزات ضروری و مهمی است که همراه داشتن آن ها حیاتی به شمار می رود. از مهمترین این تجهیزات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کفش کوهنوردی
- کوله ی مناسب کوه
- کوله ی حمله
- لباس کوهنوردی
- کاپشن گورتکس
- دستکش کوهنوردی
- باتون
- عینک کوهنوردی
در صورت کمپ زدن، چادر کوهنوردی و کیسه خواب مناسب هم ضروری است.

کوهنوردان و افرادی که به این منطقه سفر می کنند علاوه بر لذت بردن از صعود و طبیعت زیبای دامنه کوه، می توانند از دیگر جاذبه های منطقه نیز بهره ببرند. چند مورد از جاذبه های اطراف این کوه در ادامه معرفی می گردند.
- آب گرم های طبیعی
یکی از مهمترین جاذبه های سبلان را می توان چشمه های آب گرم موجود در دامنه های این کوه دانست که افراد بسیاری را به سمت خود جذب می کند. معروف ترین آب گرم موجود چشمه شابیل است که کوهنوردان بسیاری پس از صعود به قله ی سبلان با حضور در این چشمه ی آب گرم جشن صعود خود را کامل و خستگی راه را از تنشان در می کنند.
- پیست اسکی آلوارس
یکی دیگر از جاذبه های سبلان پیست اسکی آلوارس است که در روستایی به همین نام در دامنه های جنوبی سبلان قرار گرفته است. در فصل زمستان می توان شاهد حضور مردم برای لذت از این ورزش خاص و البته دیدن مناظر زیبای برفی در این منطقه بود.
- پل معلق مشگین شهر
پل معلق مشگین شهر، یکی از طولانی ترین پل های معلق خاورمیانه، در سال 1394 افتتاح شده است. این پل که بر روی دره ای با عمق 80 متر ساخته شده، یکی از اصلی ترین جاذبه های این شهر به شمار می رود.