می توان گفت مهمترین تجهیز پس از کفش برای یک طبیعتگرد، کوله است. به همین سبب در این مقاله تلاش کردیم تا در خصوص انتخاب کوله های مناسب برای توریکروزه و چندروزه طبیعتگردی یا برنامه های کوهنوردی متداول در چهار فصل ایران نکات سودمند را ارایه دهیم.
برای انتخاب کوله فاکتورهایی مختلفی همچون نوع فعالیت، حجم کوله، قیمت و برند، جنسیت فرد و... را باید در نظر گرفت. کاربردی ترین موارد را در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.

1- نوع فعالیت
برای فعالیت های گوناگونی کوله تخصصی وجود دارد. برخی از این فعالیت ها:
- طبیعتگردی
- کوهپیمایی
- کوهنوردی فنی
- سنگ نوردی
- غار نوردی
حال کدامشان برای یک "چهارفصلی" مناسب است؟
اگر می خواهید همسفر ما باشید خوب است بدانیدعمده فعالیت هایی از گروه چهارفصل ایران که به کوله نیاز دارند شامل تورها و برنامه های زیراست:
- تورهای یکروزه طبیعتگردی
- تورهای سنگین طبیعتگردی
- کمپینگ چند روزه در طبیعت
- برنامه های کوهپیمایی و کوهنوردی
برای تمام این فعالیتها کوله طبیعتگردی یا کوهنوردی غیر فنی که در بازار به نام کوله کوه شناخته می شوند، مناسب بوده و "صحبتمان در مورد این نوع کوله است." ما در برنامه های عمومی مان سر و کاری با کوله های سنگنوردی، غارنوردی و یا کوهنوردی فنی نداریم.

در بسیاری از تورهای یکروزه یا برنامه های کوهپیمایی سبکمان دیده ایم که همسفرانمان از کوله های شهری بجای کوله طبیعتگردی استفاده می کنند. برای اینکه بتوانیم کوله ای مناسب تور یکروزه یا چند روزه طبیعتگردی و یا کوله مناسب برنامه کوهپیمایی یا کوهنوردی انتخاب نماییم در ابتدا باید بدانیم که تفاوت ظاهری کوله کوه با کوله شهری چیست؟ اولین تفاوت بارز در کوله کوه نسبت به کوله شهری داشتن تسمه کمر رگلاژ شونده است که به کمک آن بخش زیادی از وزن کوله به جای شانه ها بر روی کمر قرار می گیرد.

دومین تفاوت ظاهری وجود اسکلت (عمدتا فلزی سبک) در کوله های کوه است تا فرم ثابت و ایستایی به کوله داده و بشکلی استاندارد بر پشت فرد بنشیند.
نکته دیگر اینکه کوله های کوه عموما مقاوم در برابر نفوذ آب و همراه بایک کاور مخصوص ضد آب (rain cover) اند. تسمه های دوشی کوله کوه برای کاهش فشار پوشیده از اسفنج نرم بوده و اندازه اشان علاوه بر پهلوها از روی شانه نیز قابل رگلاژ است تا فشار روی شانه تنظیم شود . همچنین در کوله های بزرگتر، محل اتصال بندهای روی دوش با کوله می بایست قابل رگلاژ باشد تا ارتفاع کوله از کمر فرد متناسب قد او گردد.

فضای کوله ها معمولا تقسیم بندی شده است. در کوله های بزرگتر گاهی چندین زیپ دسترسی به محفظه های متعدد وجود دارد. البته وجود تعداد زیاد زیپ منجر به افزایش وزن خواهد شد. درست همینجا یک تفاوت ظریف بین کوله کوهنوردی با کوله های طبیعتگردی مناسب سفر بک پکی خود را نشان می دهد. هرچند هر دو در بازار ما با نام کوله کوه شناخته می شوند اما محفظه ها و جیبهای خارجی بیشتر معرف نمونه مناسبتر برای طبیعت گردی و سفرهای چند روزه است و بالعکس وزن کمتر در حجم برابر، نمونه مناسبتری برای یک برنامه صعود خواهد بود. پر واضح است کوله های مورد بحث ما دارای پشتی و زین داخلی استاندارد برای جلوگیری از فشار مضاعف به پشت کمر، شانه ها و ستون مهره های فرد می باشند. بطور خلاصه می توان گفت یک کوله ویژه ی طبیعتگردی یا کوهنوردی برای حمل بار در زمان طولانی یا نسبتا طولانی طراحی شده است، پس حتما برای حفظ سلامتی و لذت بیشتر از سفر، حتی در تورهای یکروزه ازکوله مناسب آن فعالیت استفاده نمایید.

2- حجم کوله
زمانی که تصمیم به خرید گرفتید انتخاب حجم مناسب اهمیت پیدا می کند. در بازار ایران حجم کوله عمدتا به لیتر بیان شده و با اعدادی بر روی کوله درج می شود. گاهی دو عدد درج میشود مانند 45+5؛ این بدان معناست که سایز مبنا 45 لیتر بوده که وجود محفظه ای در بالا با تسمه ها و بندهای تنطیم شونده، 5 لیتر فضای بیشتر در اختیارتان قرار خواهد داد.
جداول متعددی در اینترنت وجود دارند که با تقسیم بنده های گوناگونی بر حسب تعداد روز و فصل، حجم کوله را پیشنهاد می دهند. چکیده این جداول چنین است:
- 25 تا 40 لیتر مناسب یکروزه بسته به فصل سفر (زمستان حجم بیشتر)
- 40 تا 60 لیتر، یک تا دو شب اقامت در طبیعت بسته به فصل
- 50 لیتر به بالا، بیش از دو شب
حال کدامشان برای یک "چهارفصلی" مناسب است؟
حال توصیه تجربی چهارفصل ایران به همسفرانش:
- ابتدا کوله چند روزه بخرید، سپس کوله یکروزه!
- سعی کنید وسایل خودتان را با حجم کوله تطبیق دهید. بجای حجم بیشتر، وسایل تخصصی تر با حجم و وزن کمتر استفاده نمایید.
- اولین خرید آقایان حجم حدود 50+10 لیتر
- اولین خرید خانمها حجم حدود 45+10 لیتر

3- جنسیت فرد
سوال: واقعا کوله آقایان با خانم ها فرق دارد؟
جواب: بله!
اما چنین تمایزی را برخی از کمپانی های بین المللی و معتبر سازنده ی کوله بصورت واضح بر روی محصولات خود مشخص نمی کنند. این فرق در بازار داخل ایران بسیار کمتر هم قابل لمس است.
هنگام خرید کوله تسمه های کوله انتخابی تان را با کمک فردی باتجربه متناسب بدن خود رگلاژ کنید سپس کوله را روی بدن خود امتحان کنید. با انتخاب سایز مناسب، خیلی از کوله های موجود در بازاربگونه ای طراحی شده که برای هر دو جنسیت مناسب باشند. اصطلاحا به این کوله ها unisex گفته می شود.

اگر خوب نشست و راحت بودید تلاش زیادی برای یافت کوله ویژه ی بانوان با ویژگی های مورد نظرتان نکنید چون تنوع چندانی در بازار داخلی ما ندارد! جالب آنکه بسیاری از کوله های ویژه بانوان برای آقایان هم مناسب است و بهتر هم بر روی تن می نشیند، یعنی چنداناختصاصی بانوان هم نیست بیشتر متاثزار سایز و استخوانبندی افراد است. اگر بگوییم تقسیم بندی جنسیتی نشات گرفته از هوش بازاریابان برندهاست، سخن گزافی نگفته ایم! به هرحال تفاوت کوله ها بر اساس جنسیت را برایتان شرح می دهیم:

- کوله خانم ها با نمادهایی چون laidies یا women مشخص می شود.
- کوله خانم ها باریک تر و بلندتر است. مانند Slim Line های deuter
- کوله خانم ها کم حجم تر است.
- باریکتر بودن با بهم نزدیکتر بودن تسمه های شانه مترادف است.
- عرض تسمه شانه در کوله خانم ها کمتر و میزان قابلیت رگلاژشان نیز کمتر است.
- زین نشستن کوله روی لگن اغلب کوتاه تر اما پهن تر و گاهی داری شیب جانبی بیشتر است تا با فیزیک لگن خانمها هماهنگ تر باشد.
- قابلیت رگلاژ تسمه روی سینه بیشتر است.
- کوله های خانمها اغلب زیباتر و از نظر طرح ظاهری متنوع تر است!

4- برند و قیمت
اظهار نظر در مورد برند و قیمت کوله چندان آسان نیست زیرا که محصولات موجود بازار متنوع و با گذر زمان متغیر است. برخی برندهای معروف دنیا که لزوما در بازار داخلی ما موجود نیستند به قرار زیر است:
- OSPREY
- ARC'TERYX
- GREGORY
- DEUTER
- MILLET
- Lowe Alpine
تعدادی از این برندها در بازار داخلی ما پیدا می شود. کوله های چینی با برندهای معروف اما غیراصل هم در بازار فراوان است اما در میان این ها کوله های چینی با برندهای همچون allNEEKO سهمی قابل توجه در بازار پیدا کرده اند. کوله های ایرانی و ایرانی- چینی معروفی همچون گایا، فراز، جم و بسیاری دیگر از سالها پیش نام آشنایان بازارند. این تنوع گاهی گیج کننده است اما ما برایتان چند توصیه داریم.
توصیه های چهارفصل در انتخاب برند و قیمت

- کوله چند روزه خود را از برند و فروشگاهی معتبر بخرید، در سفر کوله کشی چند روزه سلامتی و راحتی ارزش هزینه کردن دارد!
- به کیفیت دوخت و وزن کوله دقت کنید. کوله ای که یک کیلو سبکتر است یعنی به شما اجازه حمل یک لیتر آب بیشتر در وزن مساوی می دهد!
- اگر محدودیت مالی دارید کوله یکروزه خود را می توانید اقتصادی تر انتخاب کنید!