یکی از متداول ترین سوالاتی که پیش از سفرها از راهنماهای ما پرسیده می شود.
در خصوص کفش اطلاعات زیادی در صفحات مجازی وجود دارد اما کثرت پرسش فوق ما را بر آن داشت تا متناسب سفرها و برنامه هایی که در "چهارفصل ایران" برگزار می کنیم، توضیحاتی در خصوص کفش مناسب بدهیم.

چرا کفش در سفرها بویژه تورهای طبیعتگردی مهم است؟
از بین لوازم و تجهیزات یک طبیعتگرد یا کوهنورد؛ کفش را به عنوان مهمترین تجهیز می توان برگزید. فارغ از انواع توضیحات بسیط در خصوص قلب دوم و اهمیت پا، باید به این نکته اشاره کرد که کفش مناسب توان شما برای پیمایش مسیراعم از یک مسیر شهری تا یک مسیر کوهنوردی، را حفظ می کند و مهمتر از آن اینکه مستقیم و غیر مستقیم حافظ سلامتی و جان شماست.
در فعالیتهای کوهنوردی و یا طبیعتگردی که اغلب از پایگاه های امداد و مراکز درمانی دور هستیم حفظ توان پیمایش و پرهیز از حادثه بسیار مهم است. یک تاول دردناک می تواند شیرینی یک سفر را به کامتان تلخ کند و یا یک لیز خوردن و یا پیچیدگی مچ پا موجب آسیب جدی شود. یکی از وظایف کفش خوب، کم رنگ کردن اینگونه خطرات است.

دسته بندی های گوناگون کفش:
شرکتهای تولید کننده کفش دسته ها و قابلیتهای مختلفی برای کفشهای خود در نظر می گیرند. برخی دسته ها که می تواند به تورها یا برنامه های کوهنوردی ما ارتباط داشته باشد:

- walking و running
- hiking و trekking
- mountaineering

برای اینکه این کفش ها را بشناسیم بهتر آن است که شرحی برای فعالیت های مرتبط ارائه دهیم. ازآنجاییکه ارائه تعاریف جامع بسیار دشوار است، تعاریفی از فعالیتها که مورد پذیرش بسیاریست و تطابق خوبی با فعالیت مورد نظر ما دارد را در ادامه بیان می کنیم.

walking و running:
دویدن و راه رفتن که در اینجا منظور در سطوح هموار، خیابانها، سالنهای ورزشی و مشابه آنهاست.

hiking و trekking:
متداول است که این دو را در کنار یکدیگر به کار ببرند اما به واقع تفاوتهایی دارند.
هایکینگ فعالیتیست در فضای باز و طبیعت بر روی سطوح هموار که به hiking trails موسوم اند. منظور از سطح هموار آن است که مسیری برای پیاده روی طراحی شده است و بخش هایی از آن توسط انسان و بطور مصنوعی هموار شده است. به عنوان مثال "قسمتهای آغازین" مسیر پای تله کابین توچال را در زمانی که با برف پوشیده نیست، می توان یک مسیر هایکینگ قلمداد کرد.
ترکینگ نیز مانند هایکینگ در طبیعت است اما مسیر پیمایش لزوم هموار نشده است. مسیر پیمایش می تواند شیبدار یا بدون شیب و متاثر از عوارض زمین باشد. بسیاری از پاکوب ها و مالروهای کوهستانی و جنگلی در شرایط "بدون برف و یخ" را می توان مسیر ترکینگ قلمداد کرد. لازم به ذکر است که این تعریف کلی بوده و می توان ترکینگ را به انواع زیر شاخه های سبک و سنگین تقسیم کرد.

کوهنوردی و کوهپیمایی:
هر چند تعریف جامع با مرز مشخص برای کوهنوردی و کوهپیمایی نمی توان ارائه داد اما تعاریف زیر مورد پذیرش بسیاریست و نظر ما را نیز می رساند.
کوهنوردی پیمایش مسیرهای کوهستانی سنگی و سنگلاخی و یا پوشیده از برف و یخ، پیمایش مسیرهای فنی در کوهستان و درگیر شدن با آنها به کمک ابزارهای فنی را می تواند شامل شود.
کوهپیمایی را می توان "کوهنوردی سبک" قلمداد کرد و فعالیتی انگاشت که افراد کوهها را بصورت پیاده و در حالت راه رفتن، بالا یا پایین می روند. البته همین فعالیت در ارتفاع های بالا ( 3000 متر به بالا به عنوان یک معیار برای ما) می توان "کوهنوردی" هم قلمداد کرد.
کوهپیمایی و ترکینگ های سنگین تر را می توان معادل قلمداد کرد.

کفش دویدن و راه رفتن:

از آنجاییکه مناسب طبیعتگردی، حتی طبیعتگردی های یکروزه نیستند به ارائه چند تصویر از آنها بسنده می کنیم.

کفش هایکینگ:

کفش های هایکینگ به کشف های رانینگ شبیه اند اما وجود آج های عمیق تر اولین تفاوت آنهاست. سبک وزن و انعطاف پذیراند و می توان ساعتها آنها را پوشید در عین حالیکه در مقایسه با کفش های معمولی شهری، رویه و زیره مقاومتری دارند. هرچند وجود آج عمیق احتمال سرخوردن آنها را کمتر می کند اما اصولا برای مسیرهای ناهموار یا طولانی مناسب نیستند و محافظتی از مچ پا به عمل نمی آورند. این کفش ها مناسب پیمایش با کوله سنگین، مسیرهای گل آلود، سرد و مرطوب نیستند.

کفش ترکینگ سبک:

این کفشها مطابق انتظارمان از تعریف فعالیت ترکینگ در مقایسه با هایکینگ، محافظت بیشتری از پا به عمل می آورند. همچنان سبک وزن اند و زیره انعطاف پذیری دارند. رویه اشان نیز اغلب از جنس چرم و پارچه های الیاف مصنوعی است. هر چند در مقابل آب کمی مقاومتر اند اما همچون کفش های هایکینگ برای مسیرهای گل آلود و مرطوب و سرد مناسب نیستند. توجه داشته باشید که کفش ترکینگ (سبک) مناسب حمل کوله های سنگین نیست.

کفش کوهپیمایی:

تعیین مرز دقیق بین انواع کفش خصوصا در این دسته دشوار است. کفش کوهپیمایی یا کفش کوهنوردی سبک یا کفش ترکینگ سنگین و یا کفش بک پکینگ؛ هرچه که می خواهید بنامید! مد نظر ما کفشی است که زیره آن انعطاف پذیری کمتری در مقایسه با دسته قبل دارد و به راحتی عوارض زمین را به پا منتقل نمیکند. از مچ پا محافظت نموده و غوزک پا را کامل در بر می گیرد. سگک قفل کننده بند کفش را دارد تا از حرکت رو به جلوی پا در کفش بهتر جلوگیری کند و از انگشتان پا محافظت نماید.
این کفش ها با زیره و رویه مقاومتر از دسته قبل، مناسب حمل کوله سنگین نیز هستند. از دیگر مشخصه های آنها رویه عمدتا ترکیبی از چرم و پارچه الیاف مقاوم است. در مقایسه با کفش های کوهنوردی سبک وزن تراند. رویه آنها دوخت های نسبتا زیادی دارد و وجود دوختهای زیاد آنها را در مسیرهای سنگلاخی خصوصا شن اسکی، آسیب پذیرتر می کند. همچنین مقاومتشان در مقابل نفوذ آب کمتر از کفش های کوهنوردی است. هرچند در بازار با نام کفش کوه فروخته می شوند اما با نکات گفته شده می توان گفت کفش فعالیت کوهنوردی (فعالیت ها پیش تر شرح داده شدند) نیستند بلکه کفش کوهپیمایی اند. البته این کفشها مانند آچار فرانسه بوده و بواسطه وزن کمتر، تنفس مناسب و مقاومت مطلوب برای تمام تورهای طبیعتگردی سبک و سنگین متداول می توانند کارا باشند.

کفش کوهنوردی نیمه سنگین:

مانند دسته قبل در بازار ایران با نام کفش کوه سه فصل شناخته می شوند اما تفاوتهایی با دسته قبل دارند. از دسته قبل زیره مقاومتر با انعطافپذیری کمتردارند بطوریکه تقریبا با دست خم نمی شوند. رویه شان دوخت های کمتری دارد. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، خصوصا در قسمت های تحتانی با نوارهای لاستیکی پرس شده آببندی شده اند. در مقابل سرما مقاومت بیشتر دارند و حتی برخی از آنها امکان نصب کرامپون فیکس را از سمت پاشنه دارند تا بتوان مسیرهای برفی کوتاه را با آنها طی کرد.
این کفش ها با طبیعتگردی سنگین هم خوانی دارند اما توصیه نمی کنیم از ابتدای یک تور آنها را پوشیده و سوار اتوبوس شوید!

کفش کوهنوردی سنگین:

به آنها کفش های کوهنوردی زمستانه یک یا چند پوش می گویند. قید کلمه زمستانه لزوما به معنای فصل زمستان نیست، بلکه شرایط برف سنگین در هر فصل سال یا ارتفاع بالا این کفش ها را می طلبد. این کفش ها چندان به کار تورهای طبیعتگردی ما نمی آید لذا به چند عکس بسنده می کنیم.