جاذبه های مرتبط تور شاهرود

پس از عبور از میان باغهای بسطام در امتداد قله شاهوار به جنگلی می رسیم با وسعت تقریبی 35 هزار هکتار؛ اما نه از جنس جنگل هایی که همیشه دیده ایم. جنگلی که ابرها در آن آزادانه در حال رفت و آمدند، این منطقه در مجاورت دو ناحیه کم فشار(دشت گرگان) و پرفشار(منطقه ابر) قرار گرفته که سبب می شود در هنگام انرژی گرفتن زمین، ابرها به راحتی جا بجا شوند. جنگل ابر از زیباترین و خوش آب و هوا ترین مناظر جنگلی دنیاست که قسمتی از جنگل های باستانی هیرکانی است. جنگلهای هیرکانی بقایای دوره سوم زمین شناسی می باشند. جنگل ابر در فهرست میراث طبیعی ایران قرار دارد.

بایزید بسطامی عارف نامدار قرن سوم هجری که جزییاتی از زندگی اش چون تولد، وفات و اساتیدش در هاله ای از ابهام فرو رفته است. علی رغم همه این ابهامات نام بایزید برای اهل ادب پارسی آشناست چرا که بیش از هر عارف نامداری ذکر روایات، حکایت و منسوبات به او در آثار بزرگ ادبای کهن ایران زمین چون عطار آمده است. هرچند بین علمای دین دیدگاه دوگانه ای در خصوص تایید و تردید افکار بایزید وجود دارد اما در بین اهل حق ملقب به سلطان العارفین بوده و در بین مردم عادی قرنهاست که جایگاه مقدسی دارد و زیارت مزارش امری متداول است. مجموعه بناهای حول مزار این شخصیت بزرگ که در طول قرنها شکل گرفته و تا به امروز به یادگار مانده است خود نشان از احترام و تقدسش در نزد حکام و مردم دارد. مزار ایشان در شهر تاریخی بسطام در هفت کیلومتری شمال شرق شاهرود قرار دارد. همانطور که گفته شد مجموعه ای تاریخی در شهر بسطام شاهرود با محوریت مزار عارف نامدار، بایزید، در ادوار مختلف شکل گرفت. بناهایی چون گنبد امامزاده، شربت خانه، گنبد غازان خان، مدرسه شاهرخیه، خانقاه و مسجد در این مجموعه وجود دارد.هرچند آثار و مرمت های متعدد از دوره ی سلجوقی تا قاجار در این مجموعه وجود دارد اما اوج رونق آن به دوره ی ایلخانی باز می گردد و به حق می توان آن را گلچینی از هنرهای گوناگون معماری عصر ایلخانی نامید. گنبد و ایوانهای زیبا و منقش به کاشی ها و آجرهای لابدار، کاشی تراشی، آجرکاری های بسیار زیبا که بویژه در مناره ی مسجد قابل ملاحظه است و گچ بریهای نفیس که کم از محراب الجایتو اصفهان ندارد؛ جملگی هنر عصر ایلخانی اند. این مجموعه در سال 1310 در شمار آثار ملی ثبت شد و اکنون نیز پرونده ی آن برای ثبت در یونسکو در حال تهیه می باشد.

ابوالحسن خرقانی عارف شهیر که در نیمه قرن چهارم هجری در خرقان از توابع بسطام دیده به جهان گشود و هفتاد سال بعد در همانجا چشم از جهان فرو بست. بایزید بسطامی را پیشوای خود می دانست و حکمتش برای رسیدن به خالق، خدمت خلق بود چنانکه شهره است در خانقاهش این عبارت نوشته شده بود: "هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آنکس که به درگاه باری تعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد." گرچه آرامگاه ابوالحسن از دیرباز پذیرای زایران بود اما آرامگاه فعلی تجدید بنا شده و معاصر است. البته به واسطه بقایای مسجدی کهن و تاریخی بودن محوطه، محدوده ی این آرامگاه ثبت آثار ملی شده و هرساله پذیرای شماری از گردشگران علاقمند است.

برج کاشانه آخرین نمونه ی شاخص از برج های آرامگاهی با پلان پره دار یا ستاره ای شکل است. این نوع پلان در قرن چهارم با برج گنبد کاوس شروع شد و میتوان گفت در قرن هشتم هجری با برج کاشانه ی بسطام پایان یافت. برج کاشانه یا غازانه بنایی از عصر ایلخانی است و چون بسیاری از بناهای آن عصر با بکار گیری متنوع آجر، تزیین شده است. گنبد بنا دوپوش بوده اما پوش بیرونی که احتمالا از نوع گنبد رک بود در طول زمان فرو ریخته است. اکنون آهیانه نیم کروی بنا پیداست. برج کاشانه در فاصله چند قدمی جنوب مجموعه ی بایزید بسطامی و چسبیده به مسجد جامع بسطام، پا برجاست.

روستای زیبای قلعه بالا در 140 کیلومتری جنوب شرقی شاهرود در استان سمنان قرار دارد. روستایی با ساختار پلکانی، سیمایی یک پارچه کاهگلی و کوچه پس کوچه های سنگفرش. جلوه گری طبیعت در ترکیب مناظر چشم نواز کوهپایه ای و کویر در بافت یک دست و سنتی این آبادی هر بیننده ای را مجذوب می کند.

منطقه حفاظت شده خارتوران در جنوب شرقی شاهرود در استان سمنان واقع شده است؛ که شامل سه محدوده پارک ملی، منطقه_حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش می باشد. خارتوران را به واسطه طبیعت بکر و مناظر کم نظیرش آفریقای ایران لقب داده اند. این منطقه میزبان یکی از نادرترین گونه های جانوری یعنی یوزپلنگ آسیایی می باشد. در حدود 40گونه پستاندار وبیش از160گونه پرنده و حدود40 گونه خزنده و 2گونه دوزیست در خارتوران شناسایی شده که شاخص ترین آنها همان پوزپلنگ آسیایی و گورخرآسیایی هستند. منطقه خارتوران یکی از بزرگترین ذخیره گاههای زیست کره در ایران است. با همه این ویژگی های شایان توجه، خارتوران را می توان دشت فراموش شده ی ایران نامید.